شبیه ‏سازی و ارزیابی مطلوبیت زیستگاهی رودخانه با استفاده از مدل اکوهیدرولیکی SEFA (مطالعۀ موردی: رودخانۀ کردان)

هدف اصلی از مطالعۀ حاضر، بررسی شرایط مطلوبیت زیستگاهی در یک بازۀ معرف از رودخانۀ کردان برای گونۀ هدف آبزی (سگ‌ماهی جویباری)، با استفاده از مدل اکوهیدرولیکی SEFA است. طبق بررسی‏های انجام‌شده تا کنون از این نرم‏افزار در ایران استفاده نشده است. نخست با استفاده از نقشۀ توپوگرافی رودخانۀ کردان و نرم‏افزار ArcGIS، هندسۀ مدل رودخانه و مقاطع عرضی ایجاد شد. محاسبات و شبیه‏سازی هیدرولیکی در این مدل شامل شبیه‏سازی تراز سطح آب با استفاده از دو روش منحنی بده-اشل و پروفیل طولی تراز سطح آب (WSP) است. واسنجی مدل WSP از طریق تنظیم ضریب زبری مانینگ برای ایجاد انطباق مناسب بین تراز سطح آب مشاهداتی و محاسباتی توسط مدل است. پس از شبیه‏سازی هیدرولیکی و زیستگاهی در مدل SEFA، بین هیدرولیک جریان و نیازهای زیستگاهی، با استفاده از شاخص مطلوبیت زیستگاهی (AWS)، رابطه برقرار شد و منحنی‏های بده- زیستگاه گونۀ هدف در بازۀ مطالعه‌شده استخراج شد. با بررسی بازۀ رودخانه، بهترین بده‏های ارزیابی‌شده (m3/s 05/2ـ 063/2) برای گونۀ هدف، مشخص شد. بر اساس سری زمانی ماهانۀ جریان و زیستگاه، در ماه بهمن میزان مطلوبیت در 75 درصد روزهای این ماه بیشتر از 03/2  m2/m است که نسبت به سایر ماه‏ها در این ماه حداکثر مطلوبیت رخ می‏دهد و کمترین مساحت مطلوب وزنی (شهریور) 13 درصد است. توزیع مطلوبیت زیستگاهی در بده‏های مختلف نشان داد مطلوبیت در بخش‏های میانی و پایین‏دست بیشتر است.